สุดยอด…เพลงปล่อยผี

Blowin’ in the songs
โดย : ประมวล ดาระดาษ
p_daradas@hotmail.com

ประเพณีวัน “ฮัลโลวีน” ของฝรั่งคาทอลิกมีความเป็นมายาวนาน เฉกคนไทยเช่นกัน คือ ก่อนจะหันมานับถือพุทธศาสนา สมัยก่อนโน้นก็ยังงมงาย คลั่งไคล้ไสยศาสตร์ นิยมการนับถือผี แบบทรงเจ้า เข้าผีมาก่อน

การเล่นผีในวัน “ฮัลโลวีน” ก็เช่นกัน ก่อนที่ฝรั่งเชื้อสายเคลต์ในไอร์แลนด์และสกอตแลนด์ จะหันมาศรัทธานับถือคริสตศาสนานั้น ก็เชื่อเรื่องภูตผีปีศาจมาก่อน ในคติที่ว่า คนนั้นพอตายไปแล้ววิญญาณจะไปรอคอยการพิจารณาชำระสะสางบุญ บาป ก่อนวิญญาณจะได้ไปสถิตในสรวงสวรรค์หรือจมนรก

ผีที่รอการชำระนั้นไม่เท่าไร คงพอยอมรับชะตากรรม แต่มีผีดื้ออีกส่วนที่เป็นวิญญาณเร่ร่อน เมื่อไม่มีที่ไปก็จะดุร้าย น่ากลัว เที่ยวหลอกหลอน และพอสบโอกาสจะพยายามเข้าสิงคน เพื่อต้องการกลับมาอยู่ในโลกอีกครั้ง

วันสิ้นสุดฤดูร้อน พวกเคลต์ก็จะทำบุญเลี้ยงผีเหล่านี้ และมีประเพณีนิยม การเล่นผี ในคืนวันที่ 31 ตุลาคมของทุกปี ซึ่งต่อมาเรียกว่าวัน “ฮัลโลวีน” โดยคืนนั้นจะมีผู้แต่งตัวสมมุตเป็นผีเที่ยวออกเพ่นพ่านขอส่วนบุญ ใครที่ไม่เล่นเป็นผีก็มีหน้าที่ต้องจัดเลี้ยงต้อนรับผีอยู่ในบ้าน มีการคว้านแกะสลักฟักทองทำให้หน้าตาเป็นผี หรือโคมไฟให้ขมุกขมัวน่ากลัว เพื่อสร้างบรรยากาศว่ามีผีในบ้าน คอยต้อนรับผีนอกบ้านอยู่

ก็เน้นแนวบรรยากาศของความสนุกสนานรื่นเริง เมื่อมีการจัดงานเล่นครึกครื้นวันปล่อยผีฮัลโลวีน ก็มีการสร้างบรรยากาศในงานให้บรรเจิด ด้วยการเปิดเพลงที่มีเนื้อหาเกี่ยวเนื่องกับ พ่อมด หมอผี หรือวิญญาณที่ล่องลอยอยู่เป็นซาวนด์ประกอบ หรืออาจจะเปิด MV แนวหลอนด้วย ก็เหมาะสม

ผับ และสถานบันเทิงไทยอยากเอาใจแขกนักเที่ยว เนื่องในโอกาสคืน “ฮัลโลวีน” ควรพิจารณาสามแทร็กนี้

“Witchy Woman” โดย ดิ อีเกิลส์
คุณภาพความหลอน : 3 ดาว

เพลงนี้ เขียนถึงความร้ายกาจของหญิงที่ร่ายมนตร์ได้อย่างกับนางแม่มด นางผู้มีผมสลวยดำขลับอย่างกับขนกา ริมฝีปากแดงเรื่ออิ่มเลือดปานแสงทับทิม นัยน์ตาเจ้าเล่ห์ กรุ้มกริ่ม แพรวพราย เหมือนแสงจันทร์ มีแสงพลังเสกจากปลายนิ้ว ดูลุคนางแม่มดร้ายในวิดีโอของอีเกิลส์แล้ว ก็ไม่ค่อยจะน่ากลัวเท่าไรนัก โดยน่าจะเป็น แนวแม่มดที่ออกทรงเสน่ห์เสียมากกว่า

บรรยากาศในมิวสิกวิดิโอนั้นก็อยู่ในธีมขนบพื้นๆ แห่ง ดาร์ก นัวร์ กับแสงเงาในคืนเพ็ญ มีอีกาดำ มีเสียงนกแสก คลุ้งกรุ่นควันไฟและระไอหมอกในความมืดมิด กับหอคอย โบสถ์แนวโกธิก นั่นต่างหากที่พอจะชวนให้ขนลุก

Witchy Woman เป็นเพลงที่ ดอน เฮนเลย์ และเบอร์นีย์ ลีดอน ร่วมกันเขียน(ตัดเป็นซิงเกิล แยกออกมาจากอัลบั้ม “อีเกิลส์” ปี 1972) โดยแนวความคิดติดสมองของเบอร์นีย์ ลีดอนมาจากวงเก่า พอมาถึงมือดอน เฮนเลย์ ก็จัดการปรุงรส เสริมซาวนด์ให้ออกแนวคันทรีร็อกแบบอลังการ เปี่ยมวิญญาณและลายเซ็นเป็นของพญาอินทรี แบบฟังก์อินโทรโน้ตแรกก็รู้

ดอน เฮนเลย์ บอกว่าได้รับแรงบันดาลใจการเขียนเนื้อ เพลง มาจากการอ่านอัตชีวประวัติของเซลด้า ฟิทซ์เจอรัลด์ (ภรรยาของนักเขียน เอฟ.สก็อต ฟิทซ์เจอรัลด์ ผู้เขียนนิยาย เดอะ เกรท แก๊สบี้ เมื่อพวกเขาได้อ่านประวัติของเธอ ที่มีอาการทางจิต เธอเป็นหญิงผู้คลั่งงานปาร์ตี้ ชอบแต่งตัวนำสัมยและใช้ชีวิตหรูหรา เป็นโคตรหญิงมากรสนิยมในยุค “แจ๊ส เอจ” ที่มีเสน่ห์ร้าย และลงท้ายด้วยการเป็นคนวิกลจริต เพราะพิษเศรษฐกิจตกต่ำในยุค เกรตดีเปรสชัน ทศวรรษ 30

“Somebody's Watching Me” โดย ร็อคเวลล์
คุณภาพความหลอน : 4 ดาว

เป็นมิวสิกวิดิโอที่เข้าขั้นหลอนสมกับบรรยากาศวันฮัลโลวีน ต่อสายตาของวิญญาณอสูรร้ายที่ลอบจ้องมองคุณอยู่ทุกขณะในยามรัตติกาล คนคิดธีมวิดีโอ สร้างคอนเซ็ปต์ ภาพบรรยากาศบ้านผีสิง ใบหน้าอสุรกายที่แสนแหวะ น่ากลัว แว้บๆ มีอีกาดำ แฝงความวิเวก หวีดหวิว ความน่าสะพรึงกลัวของสุสาน และตามมาด้วยบุรุษไปรษณีย์ลึกลับทำลับๆ ล่อๆ

มีฉากหลอนประสาท ต่อการจนมุมอยู่ในที่แคบ ต่อพญามัจจุราช เป็นฉากทีเด็ด โดยมุกอาบน้ำด้วยฝักบัว ถูกแอบมองและรอเชือดโดยฆาตกรโรคจิต ที่น่าจะได้อิทธิพลมาจากภาพยนตร์เรื่อง “ไซโค” อยู่

“วิญญาณร้ายจ้องเอาชีวิตคุณ” ลงตัวต่อบรรยากาศผีเพ่นพ่านวันฮัลโลวีนมาก แถมในเพลงยังได้อดีต ซุป’ตาร์ ไมเคิล แจ็กสัน ผู้ล่วงไปในปรโลก หากในขณะนั้นอยู่ในวัยทีนมาช่วยคอรัส เสริมสยองวันฮัลโลวีน ด้วยเสียงแหลมเล็กหลอน ถ้าไม่หลอนพอ ก็นึกถึงความตายไป อาจทำให้จิตระทึกสมบูรณ์แบบต่อความหวาดระแวงต่อความตายที่จะมาถึงตนได้ทุกขณะแบบไม่คาด

ซิงเกิลและมิวสิกวิดีโอชุดนี้ สร้างชื่อให้นักร้องป็อป อาร์แอนด์บี “ร็อคเวลล์” ได้เกิดและโด่งดังมากในปี 1984
“Thriller” โดย ไมเคิล แจ็กสัน
สุดยอดของความหลอน : 5 ดาว

“ทริลเลอร์” คือ อัลบัมสุดฮอตของซูเปอร์สตาร์ ดาราป็อปตลอดกาล ไมเคิล แจ็กสัน จัดเป็นอัลบั้มยอดเยี่ยม และมีซิงเกิลสุดฮิตมากที่สุด ซิงเกิลนี้ติดอันดับสี่บนอันดับฮอตร้อย ในปี 1984 เป็นแนวเพลงฮัลโลวีนสยองที่มีคนดาวน์โหลดมากที่สุดตลอดกาล

ตัวเพลงสร้างปรากฎการณ์ตื่นเต้นเร้าใจ ในความยาวแบบไม่ต้องกลัวการถูกบีบต่อการยิงออกอากาศที่ยาวกว่าเพลงป็อปทั่วไป คือยาวถึง 14 นาทีทีเดียว แบบว่า สยองยาวกันพรืดเดียวหมดแม็กเชียว

มิวสิกวิดีโอ กำกับการแสดงโดย จอห์น แลนดิส และไมเคิล แจ็กสัน ที่เขายังร่วมเขียนบทอีกด้วย เรื่องเป็นแนวอันมีส่วนผสมของหนังสยองขวัญในยุค 80s แนวหวีดสยองสุดฮิตของคนหนุ่มสาว, การฟื้นคืนชีพของผีดิบสูบเลือดแนวซอมบี้ และการกลายร่างเป็นหมาป่าของคนในคืนเพ็ญ ในลักษณะโรคจิตสไตล์ “เอเลียนเนชั่นแปลกแยก” อันเป็นแนวถนัดของผู้กำกับแลนดิส ที่เคยฝากผลงานไว้ในภาพยนต์สยองขวัญ “An American Werewolf in London (1981) อันโด่งดังมาแล้ว

เพลงได้รับการยอมรับว่าเป็นหลักไมล์ ของอุตสาหกรรมเพลง เป็นมิวสิกวิดีโอในแนวเพลงป็อปต้นแบบ เป็นกรณีศึกษาอันมีอิทธิพลต่อวงการมากที่สุดเท่าที่วงการเพลงป็อปมีมาทีเดียว

ซิงเกิล “ทริลเลอร์” แต่งโดย ร็อด เทมเพอร์ตัน และโปรดิวซ์โดยควินซี โจนส์ มีศิลปินรับเชิญคือ วินเซนต์ ไพรซ์ นักแสดงชาวอเมริกันช่วยร้องท่อนแร็ปให้ เพลงนี้จัดเป็นเพลงอัตลักษณ์ คือลายเซ็นที่เด่นชัดเพลงหนึ่งของไมเคิล แจ็กสัน ส่วนหนึ่งนั้นเนื่องมาจากความสำเร็จของมิวสิกวิดีโอ ซึ่งได้รับการบันทึกสถิติกินเนสส์ว่าเป็น “มิวสิกวิดีโอที่ประสบความสำเร็จมากที่สุด” แห่งยุค คือ ขายได้มากกว่า 9 ล้านชุด

ไมเคิล แจ็กสัน ลงทุนแสดงนำแบบร่างค่อยๆ กลายเป็นหมาป่า อย่างช้าๆ สุดยอดแห่งการเมกอัพและเทคนิคล้ำในสมัยนั้น มี โอลา เรย์ อดีตนางแบบนิตยสารเพลย์บอยร่วมแสดง

เพลง ถ่ายทำในรูปแบบภาพยนต์สั้นสยองขวัญ ด้วยงบประมาณสูงถึงครึ่งล้านเหรียญ และออนแอร์ครั้งแรกในช่วงก่อนวันหยุดเทศกาลคริสต์มาสปี 1983

มีสถิติรีเควสต์ให้เปิด MV ซ้ำๆ ถึง 2 ครั้งใน 1ชั่วโมง เพลงได้รับรางวัลแกรมมี่ ในสาขามิวสิกวิดีโอยอดเยี่ยมประจำปี 1985 และติดอันดับ 1 ของ “100 อันดับมิวสิกวิดีโอยอดเยี่ยมเท่าที่เคยมีการสร้างมา”
ของช่อง MTV

“ ”
ประเพณีเล่นเป็นผี แบบผีหลอก และหลอกผี วัน “ฮัลโลวีน” ก็ได้สืบขนบติดตัวชาวเคลต์ไปเป็นที่นิยมถึงอเมริกาโน่น เมื่อพวกเขาอพยพข้ามทวีปไปตั้งรกรากที่นั่น

ร็อกแอนด์โรล นั้น คือ ป็อปคัลเจอร์ที่แทรกซึมอยู่ในชีวิต ขนบ ประเพณี ของอเมริกัน รองลงมาจากโค้ก เบสบอล และบาร์บีคิว เป็นพื้น

การก็มีเพลงร็อกเข้าไปรับใช้ไลฟ์สไตล์ ในบรรยากาศวัน “ฮัลโลวีน” เพลงก็ต้องควบคู่กับวัฒนธรรมป็อป ส่วนมากก็คุ้นหูกันดีอยู่แล้ว แต่คาดไม่ถึงใช่ไหมว่า มันจะเกี่ยวกับคืนวันปล่อยผีอย่างไร น่ากลัวหรือไพเราะอย่างไร โดยสามชิ้นนี้คือตัวอย่างความสำเร็จและหลอนของโลกผีหลอก